Wednesday, February 20, 2008

Manejer Lokutor Radio Konvida Atu Participa Treinamentu Konaba Dezenvolvimentu Organizasional

CJITL - Centru Treinamentu Radio Netherland, ofrese kursu internasional atu ajuda manejer lokutor radio nian iha nasaun tomak iha nasaun dezenvolvidu no mos nasaun tranzisaun sira, atu partisipa iha treinamentu konaba dezenvolvimentu organizasional। Aplikasaun sei taka iha loron 29 Febreiru 2008.

Ba lokutor ka lokutara Radio nian ne’ebe intrese ba treinamentu ne’e bele aplika no buka fundus rasik atu bele kobre orsamentu ba viazen nian।

Treinamentu ne’ebe refere sei halao iha loron 26 Maiu to’o loron 6 Junho 2008 iha Hilversum, Netherlands।

Aplikasaun bele haruka ba: info@rntc.nl ou visita http://www.rnw.nl/rntc/courses/ICBM2008.php

ASIA SOCIETY loke nomeisaun Ba Jornalistas husi Asia atu kompete ba Osborn Elliott Prize

CJITL – Jornalistas imprime “Media Cetak” iha Reziaun Asia tomak hetan oportunidade atu kompete ba Osborn Elliott Prize. Loron ikus hatama aplikasaun maka 14 Marcu 2008

Journalista excelente sei simu premiu osan hamutuk $10।000, ba jornalista imprime ne;ebe hakerek artigu diak liu konaba Asia durante tinan ida ikus.

Kompetisaun nakloke mos ba jornalista US ka Non- US atu kompete। Organizasaun Media ida so bele kandidata jornalista nain ida.

Atu hatene informasaun barak liu tan bele klik iha: http://www.asiasociety.org/pressroom/08_oz_nominations.html.

Sunday, February 17, 2008

Ministeriu Publiku Kaptura Angela Pires

CJITL - Prokurador Jeral Longinhos Monteiru, hateten katak suspeitu ida ho pasasporte dulpa (Timor – Australia) hetan tiha ona Kapturasaun iha koneksaun ba atentadu hasoru Presidente Ramos Horta no Primeiru Ministru Xanana Gusmao.
Angela Pires (38 anos) Ministeriu Publiku kaptura tiha ona nei sei submete ba prosesu hearing, lorokraik ida ne’e (18/02) ou Terca – Feira aban.
Tuir noticia ne’ebe publika iha Sidney morning herald, Longinhos hateten katak Angela Pires hetan Kapturasaun tamba alega involve iha konspirasaun krime hasoru estado iha Segunda Negro liu ba (11/02).
“oras balun balun molok atake, grupo alfedo hela iha nia uma, Longinhos hateten ba Sidney morning herald.
Tamba ne’e iha informasaun konaba atake no molok, maibe nia lakohi hato’o ba estado.

PM Xanana nia Kareta ne’ebe hetan atake


Forca Seguransa Kaer Tiha ona Suspeitu ida ne’ebe involve iha Atentadu 11 Febreiru

CJITL - Prokurador Jeral Longinhos Monteiru, hateten katak suspeitu ida ho pasasporte dulpa (Timor – Australia) hetan tiha ona Kapturasaun iha koneksaun ba atentadu hasoru Presidente Ramos Horta no Primeiru Ministru Xanana Gusmao।

Maibe mane ne’e laos husi nain 17 ne’ebe identika ona atu kaptura iha semana kotuk, Maske nune’e Longinhos rejeita atu fo sai ema ne’e nia naran.

Tuir noticia ne’ebe publika iha abc.net.au, Longinhos hateten katak mane ne’ebe kaptura tiha ona identifika involve iha konspirasaun krime hasoru estado. Tamba mane ne’e iha informasaun konaba atake no molok, maibe nia lakohi hato’o ba estado.

ALFREDO REINADO TELEPHONE NIA KABEN MOLOK MATE

· Maria Neti; Alfredo Promete Sei Hadomi Hau To’o Mate

CJITL – Faluk husi Matebian Alfredo Reinado, hato’o nia steitmentu hafoin Alfredo hetan oho iha atentado asasinu ne’ebe halo hasoru Presidente Republika Jose Ramos Horta. Maria Neti halo nia steitmentu iha the Uniting Church of Western Australia's justice and mission consultant Rosemary Hudson Miller, iha Perth – Australia.

Steitmentu

Maria hasoru malu Alfredo liu husi “Afri” (Maria nia Maun) iha Timor iha tinan 1992, iha Maria nia festa aniversario ba dala 15. Liu deit fulan ida, Alfredo Reinado Melamar Maria liu husi “Afri”.

Sira nain rua namora iha durante tinan 3 nia laran no kaben iha 24 Maiu 1995, wainhira sira nia oan mane primeiru “Billy” moris liu tiha fulan ne’en. Hafoin kaben sira desloka ba Australia.

Maria ho hamnasa hanoin fila fali saida mak Alfredo Hateten; Amor ida ne’e nu’udar Bulan Madu ida ne’ebe ema seluk nunka halo. Liu tiha tinan ha’at sira nia oan mane Segundo “Donovan” moris. Alfredo Reindo fila mai timor iha tinan 1999.

“Labarik sira koalia ho Alfredo Reinado kuaze kalan – kalan no sira iha relasaun ida besik teb – tebes. Maske nune’e Alfredo nungka dala ida hasoru mal ho nia oan feto ikun “Felicity” no mos nia oan ida terseiru “Tiffany” to’o nia mate deit” Maria Haktuir.

Alfredo Reinado mos iha pangilan special ba nia oan nain ha’at nia naran; Felicity nia hanaran "Little Kookaburra", nune’e mos Tiffany nia hanaran "Little chatter box", Donovan nia bolu "Grumpy Face" no Billy "Lazy Boy".

“La fasil atu moris sem alfredo, liu – liu ho oan nain ha’at. Dalaruma hau senti katak naton ne’e naton. Tamba labarik sira maka hau senti forca nafatin hasoru moris ne;e. Alfredo sempre enkoraja hau atu forca nafatin tau matan ba labarik sira. Dalaruma mos hau tanis mes-mesak iha kalan bo’ot, wainhira labarik sira toba ona. Atu hatudu katak hau forca nafatin” Hateten Maria

Nia sempre meyakinkan no motiva hau iha tempu – tempu defisil nia laran, maske liu deit husi telephone hau senti katak nia iha hela hau nia sorin. Maibe agora se mak sei hamaluk hau, tamba hau lakon tiha ona hau nia parseiru moris ne’ebe diak teb-tebes.

Afekta teb-tebes mai ami hotu, rona deit husi kolega sira no media katak Alfredo, hau nia laen mate tiha ona.

Labarik sira la hasoru malu ho nia kuaze besik tinan rua, defisil mai hau atu meyakinkan katak sira nia papa mate tiha ona. Sira nafatin hateten katak sira nia papa seidauk mate no hateten ba hau atu labele fiar noticia iha Televizaun. Hau enkoraja labarik sira atu tanis makas no hateten lolos realidade ne’ebe labele simu.

Saida mak hau hakarak agora maka husu ba media atu husik hau ho hau nia oan sira mesak, atu nune’e hau bele hahu fali hau nia vida moris no hau nia oan sira nia fuan ne’ebe kanek. Hau laos atu subar maibe hau hakarak deit atu ema respeitu hau nia privasidade.

Iha ami nia konversesaun ikus iha telephone nia husu ba hau atu promete ba nia katak hau sei kuidadu hau nia a’an no mos labarik sira. Nia mos husu ba hau atu tau iha neon katak nia sei hadomi hau to’o nia mate no sei fo fatin special ida iha nia fuan husi nia domin mai hau.

Nia promete ba hau buat ida katak; hau sei nunka atu sai faluk fetoran, maibe agora nia laiha ona, no hau sei la menghianati hau nia promesa ba nia. Maria hateten hodi remata nia steitmentu.

CJITL Hetan Fundos Ki’ik Husi ICFJ


Centru Jornalista Investigativu Timor Leste (CJITL) hetan fundus ki’ik ka Small Grant husi ICFJ (International Center For Journalist) hamutuk $6.495.50 hafoin aprova proposta konaba “A Question of Balance – Part II” ho durasaun fulan tolu (Jan – Marcu 08).
KoordenadorJeral CJITL, Julio “Gil” da Silva agrede apoiu ne’e, no konsidera hanesan meius motivasaun ba servicu jornalismu nian, liu – liu reporter investigativu sira atu bele komete ba servicu ida ne’ebe professional hodi produz noticia ka reportajen ne’ebe klean no kredivel.
Alien de apoiu fundus ki’ik, ICFJ mos fasilita komputadores, hari website no fasilita sekretariado ki’ik ba CJITL.
CJITL iha nia reporter Investigativu hamutuk 14 ne’ebe mai husi jornalista senior, editor, manager radio komunidade husi Distritu Maliana no Viqueque.

Saturday, February 16, 2008

Jose Ramos Horta ho Alfredo Reinado


Photo: Glenn Campbell

CJITL - Jose Ramos Horta ho Alfredo Reinado, Fulan Ida Antes Atake hasoru Presidente।


Thursday, February 14, 2008

Gastao Salsinha: Ami laiha planu atu oho Ramos Horta


CJITL – portavoz petisionario Gastao Salsinha iha nia intervista husi Ailaran ba reporter BBC (Ajensia Noticia Englatera) hateten nia ho nia kolega sira ne’ebe lidera husi Mayor Alfredo Reinado laiha intensaun atu oho Presidente Jose Ramos Horta, iha atake segunda feira liu ba (11/2)


Ba BBC, Salsinha Hateten forsa seguransa Ramos Horta mak hahu uluk tiru ne;ebe hamate Mayor Alfredo.

Husi subar fatin, Salsinha mos hateten katak nia oras ne;e eleitu fila fali hanesan komandante iha ailaran hodi troka Reinado ne’ebe hakoi tiha ona horseik (14/2).

Salsinha Haktuir liu tan katak sira mos laiha intensaun atu atake PM Xanana Gusmao. Salsinha mos iha entre elementus forsa ne;ebe atake xanana Gusmao.

”se ami hakarak oho Xanana, ami sei la halai subar”, nia hateten.

Informasaun ne;e bele asesu liu husi: http://news.bbc.co.uk/

Kevin Rudd Hasoru Fernando Lasama

Primeiru Ministru Australianu, Kevin Rudd to’o tiha ona iha Dili, tuku 8.30 ohin dadersan (15/02/08). Tuir planu, Kevin Rudd sei hasoru malu ho Prezidente Republika Interino Timor-Leste, Fernando “Lasama” de Araujo.

Enkontru entre lideres nain rua ne’e, sei hala’o iha Palacio da Cinzas iha tuku 10.45. Depois de hasoru malu, Rudd no Lasama sei hato’o deklarasaun ba media kona-ba enkontru ne’e.

Kevin Rudd Meets Fernando Lasama

Prime Minister Australia, Kevin Rudd, already arrived in Dili, at 8.30 am this morning (15/02/08). According to the plan, Kevin Rudd will meet the acting President of Republic of Timor-Leste, Fernando “Lasama” de Araujo.

These two leaders will meet at the Presidential Office at 10.45 am. After the meeting, Rudd and Lasama will make a Press Statement to the media. (Media Media officer To the President RDTL)

Tuesday, February 12, 2008

Deklarasaun Oficial Estado konaba Mayor Alfredo nia Mate


Primeiro Ministru Xanana Gusmao hamutuk ho Presidente Republika Interino Vicente Guterres, Wainhira deklara katak Mayor Alfredo hamutuk ho nia elementu ida hetan oho wainhira atake Rezidensia Horta iha Metiaut, 11 Febreiru 2008.

Hafoin horas 48 liu tiha, Parlementu Nasional Hanaruk Tan Periodo Estado De Sitio ka Negara dalam Keadaan Darurat ba to’o 20 Febreiru 2008.

Monday, February 11, 2008

Parlementu Nasional Aprova Deklarasaun Estado de Sitio “Negara Dalam Keadaan Darurat”







CJITL – Parlementu Nasional iha loron 11 Febreiru 2008 lorokraik Aprova tiha ona deklarasaun estado de sitio ka negara dalam keadaan darurat ho votus 32 a favor no abstensaun 10.

Tuir fontes LUSA katak Votus absentasaun 10 mai husi Bankada Fretilin no mos PUN (Partido Unidade Nasional)

Suspensaun ba direitu livre sirkusalasaun ne’e obrigatorio ba sidadaun Timor oan hotu – hotu atu labele lao iha tempu kalan hahu husi horas 20.00 to’o 06.00 dadersan.

Deklarasaun Estado de sitio ne’e sei implementa iha tempu 48 horas nia laran iha teritorio Timor Laran tomak.





Mate Isin Reinado iha Mortuario HNGV
Mate isin Alfredo Reinado hamutuk ho nia elementus Leopoldinho da Costa ne’ebe hetan oho iha atakes residensia Prezidente Ramos Horta sei latan iha Mortuario Hospital Nasional Guido Valadares (HNGV) Dili.

Iha sorin seluk tuir deklarasaun Dr Len Notaris, ne;’ebe responsabiliza tratamentu Presidente Horta iha Hospital Royal Darwin Australia ba Radio ABC hateten katak Operasaun ba Presidente Horta lao ho diak no kontinua tratamentu intensivu hodi bele rekopera fila fali nia kondisaun.

Sunday, February 10, 2008

ALFREDO REINADO HETAN OHO IHA ATAKE RESIDENSIA RAMOS HORTA


PM Xanana Gusmao hamutuk ho Presidente Repulika Interino, Vicente Guterres konfirma katak Mayor Alfredo Reinado mate iha incidente tiru malu iha metiaut dili iha loron 11 febreiru 2008 dadersan 06.15., hafoin grupo ne;e atake residensia presidente Ramos Horta.

Liu husi konferensia Imprensa ne’ebe halo iha Palacio Governu lorokraik tuku 2.30 ohin (11 Feb 08), Xanana konfirma katak Mayor Alfredo hamutuk mos ho nia soldadu ida naran Leopoldo mate wainhira hetan kontra tiru husi forsa FFDTL Iha asaltu ne’e.

PM Xanana husu ba populasaun hotu - hotu atu hakmatek no labele halo disturbio tamba estado sei la tolera se deit. Relasiona ho kondisaun Horta ne;ebe seidauk rekopera lolos,Estado oras ne;e lidera husi presidente republika interino Vicente Guterres.

Iha sorin seluk ekuipa mediku ida husi australia nian to’o tiha ona iha Timor atu tula Ramos Horta ba Australia ne’ebe sei halao tratamentu iha Royal Darwin Hospital, wainhira rekopera husi tratamentu iha Hospital Militar Australia nian iha Dili.

Wednesday, February 6, 2008

MEDIA ALERTA UNMIT

UNMIT konvida media hotu atu atende ninia Press Briefing Semanal aban: Kinta Feira 7 Fevereiru 2008, iha tuku 11.30 dader iha Salaun Konferensia C iha Obrigado Barracks. Jornalistas sei rona/etende SRSG Atul Khare no Dr Nafis Sadik, Emisariu Espesial Sekretariu-Jeral ONU nian ba HIV/SIDA iha Asia no Pasifiku. Ba informasaun tuir mai, favor kontaktu Allison Cooper iha +670 723 0453 ha Hipolito Gama iha +670 7311839

Friday, February 1, 2008

Atensaun ba Media

Prezidente Republika, Dr Jose Ramos-Horta hahu husi 18 Janeiru 2008, hala’o vizita ofisial ba nasaun Italia, Suiza, no Brazil.

Tuir planu, Xefe do Estadu ne’ebe akompanha husi Ministru Negosiu Estranjeiru, Dr Zacarias Allbano da Costa, sei fila hikas mai Timor-Leste iha loron Domingo, 3 Fevereiru 2008.

Depois to’o iha Aeroporto Internasional Prezidente Nicolao Lobato, Dr Jose Ramos-Horta sei hala’o konferensia ba Imprensa hodi informa kona-ba vizita ne’e.

Hodi nune’e ami hakarak konvida maluk jornalista sira husi media oi-oin atu ba partisipa iha konferensia ne’ebe refere, ne’ebe sei hala’o iha salaun konferensia Aeroporto Internasional Nicolao Lobato iha oras maizumenus tuku 12.30 meudia.


Informasaun liu tan bele kontaktu ba riko_joel@yahoo.com ou numero telefone: 3339003

TLPC Haruka Nota Protesta Ba PNTL

CJITL —Organizasaun Jurnalista, Timor Leste Press Club (TLPC), Kuarta(30/1), haruka ona nota protesta ida ba Komandante Jeral InterinuPNTL, Inspektur Afonso de Jesus, hodi hatoo sira nia laran susar ba servisu PNTL, li-liu ba membru PNTL husi unidade Tranzitu nebee hoatetude arogante halo violasaun ba membru TLPC.Nota protesta nebee asinadu husi Prezidenti TLPC Domingos Saldanha hoSekertariu Jeral Paulino Kintas nee, relasiona ho hahalok arogantehusi membru polisia unidade Tranzito, Ajenti Saulistiano (Ameta) nebeelori pistola ameasa membru TLPC, Nelson da Cruz iha Segunda (29/1),oras 12.30 Otl. (STL 31/Jan/08)

Kazu Baku Jornalista Iha Prosesu Investigasaun

CJITL - Membru polisia Nasional Timor Leste (PNTL), husi unidadetranzitu nebee uza pistola hodi ameasa no baku jornalista Nelson daCruz oras nee sei tama iha prosesu investigasaun. Porta Voz UNPol Benjamin Osuji informa lia hirak nee ba jornalista liu husi konferensia imprensa iha iha kuartel UNMIT, Obrigadu BarakKaikoli, Dili, Kinta, (31/1). "Ami simu ona informasaun kona ba kazunee, I kazu nee sei tama iha prosesu investigasaun nia laran," nia hatete. (STL 1/Feb/08)